Komuniadu Imprensa- Lu Olo tatoli medidas atu defende ita nian soberania kona ba mina rai

Francisco Guterres “Lu Olo” ba Prezidente “Prezidente husi povu ba povu tomak” Komunikadu imprensa 5 Maiu 2007

Lu Olo tatoli medidas atu defende ita nian soberania kona ba mina rai

Kandidatu prezidential FRETILIN nian, Francisco Guterres Lu Olo, kompromete atu halau medidas rua atu garante katak povu Timor-Leste nian bele simu benifisiu tomak hosi sira nian mina rai no gás.

Lu Olo dehan ohin nia hakarak fo explorasaun no desenvolvimentu minarai nian, iha Timor-Leste nia rai maran, ba kompanhia nasional minarai Timor-Leste nian atu halo rasik, no nia hakarak lori gás hosi Greater Sunrise mai Timor-Leste nia rai maran.

“Nudar Prezidente Republika nian hau se halo buat hotu-hotu tuir konstituisaun atu tau matan ba ita nia rain nia riku soin natureza nian atu fo benifisius bei’beik no bot liu ba ita nia rain no ita nia povu, dehan Lu Olo.

Lu Olo la simu hanoin hosi nia adversariu, Ramos Horta, neebe dehan katak kadoras nee, mai Timor-Leste ka ba Australia, nee konforme resultadu estudu Banku Mundial neebe nia husu ba sira halo. Ramos Horta dehan ida nee iha sorumutu ho governu, presidensia, parlamentu, kompañia minarai sira, no sosiedade sivil nasional iha Dili loron 13 Abril 2007.

Lu Olo dehan: “Hau la simu hanoin ida nee. Se mak ukun Timor-Leste? Ita mak ukun. Se mak kaer soberania rai ida nee nian? Ita nia povu mak kaer. Ita defendi interese se nian ? Ita nia povu nia interesse.”

“Banku Mundial bele fo asistensia teknika no osan ba halo estudus, maibe, Timor-Leste, nudar rai soberanu mak halo desisaun kona ba ita nia rain nia rikusoin husi Greater Sunrise. Hau sei tau nafatin ita nia interesse nasional liu ema rai seluk ninia interesse - tamba buat sira nee mak ita funu kleur no makas.”

Lu Olo dehan katak nia hato ona momos ba governu katak explorasaun no desenvolvimentu minarai no gáz iha ita nia rai maran tenke rai hela ba ita nian kompañia nasional minarai nian.

“Hau akompanha hela governu nia proposta lei ba harii kompañia minarai nian, ne’ebe hato ona ba konsulta publika. Harii kompanhia nasional minarai nian loke oportunidade diak ba investidores Timor oan sira hosi sektor privadu atu tama ba laran.

“Nee dalan ida neebe ita bele hametin kontrole ba ita nia rekursus ba servi ita nia povu. Dalan seluk fali mak ita rasik mak kontrola prosesamentu no uza rekursus sira nee ba hari industria seluk atu nune bele kria servisu foun ba povu. Tamba nee mos mak, nudar Prezidenti Republika, hau sei hakas aan no fo apoiu tomak ba governu atu tau kadoras ba dada gás hosi ita nia tasi laran (kampu Gáz iha Greater Sunrise), mai rai maran .”

Lu Olo dehan katak, nudar Prezidenti Republika, nia sei koalia ho Parlamentu Nasional atu hatama ba Konstituisaun RDTL asuntus nebe lei fundu minarai nian tatoli ona hanesan garantias oi’oin no medidas transparensia, atu nune ita bele defende ita nian rikusoin ba gerasoens aban bairua nian.

Deputadus maioria FRETILIN nian, iha Parlamentu Nasional no Governu FRETILIN nian halo buat hotu-hotu atu hametin ita nia rain nia rikusoin, liliu mina rai, atu nune ita nia povu Timor-Leste mak kontrola rasik.

“Parlamentu tomak aprova ita nia Lei Explorasaun Mina Rai nian no Lei Fundu Mina Rai nian, la iha partidu ke vota hassoru leis sira nee iha Parlaemntu Nasional. Molok aprova leis sira nee, halo uluk konsulta ba publiku iha fatin bar’ barak iha Timor-Leste no ema barak mak partisipa iha prosesu ida nee. Ida ne’e hatudu katak ema barak mak simu ho laran tomak leis sira ne’e. Hau promete, nudar Prezidenti Republika, katak hau sei tau matan makas ba hametin nafatin konsensu mai husi povu ba leis sira nee,” Lu Olo hatutan.

“Internasionais barak gaba Timor-Leste nia Lei Explorasaun Mina Rai hanesan lei modernu, transparente, no progressivu liu iha mundu, ida ne’ebe ‘hametin padraun internasional diak liu’. Ta tenke defendi ida nee makas liu.

“Leis sira nee fo direitu ba ita rain nain mak kaer rasik kontrole ba ita nia mina rai tuir ita nia interesse nasional no loke dalan ba ita bele harii moos ita nia Kompanhia Nasional Mina Rai nian (neebe bele Estadu mak nain mesak ka Estadu bele mos halo sosiedade ho Timor oan seluk) . Tuir lei nee, ita Timor oan rasik iha direitu ba halao explorasaun no prosesamentu mina rai nian.

“Hau akompanha prosesu ba halo leis sira nee no konkursu internasional ba explora ita nia mina rai iha rai maran. Governu mos hato informasaun beibeik mai hau no ba Parlamentu. Hau hatene katak governu Timor-Leste fo kontratu ba kompanhia internasional balun liu husi konkursu internasional ida ke transparente.”

Hakarak hatene ta’an informasaun, bele dere arame ba:

Harold Moucho (Lu Olo nia asesor polítiku) (+670) 723 0048 (Dili)
Jose Manuel Fernandes (Lu Olo nia reprezentante ba eleisaun prezidensial) (+670) 734 2174 (Dili)
http://www.luolobapresidente.blogspot.com, http://luolo.blogspot.com, http://www.timortruth.com